زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

آیات خدا (قرآن)





آیات، جمع آیه به معنای علامت ظاهر و روشن است. و در موارد گوناگونی مانند معجزه، دلیل،حکم الهی، بنای مرتفع، پند واندرز، جمله‌ای از قرآن که با اعداد مشخص شده و... به کار رفته که در همه آن‌ها علامت بودن لحاظ شده است.
معنای اخیر (آیه قرآن)، در مقاله‌ای مستقل با عنوان آیه (قرآن)، بررسی شده است. در این مقاله افزون بر واژه «آیات» و «آیه»، از افعالی که در قرآن به خدا نسبت داده شده، و مواردی که به تامل و دقت دستور می‌دهد، مانند «اولم یروا»، و «افلاینظرون» نیز استفاده شده است. گفتنی است در صورتی که واژه «آیات» معنایی اعم از آیه قرآن داشته نیز مورد استناد قرار گرفته است.


۱ - اتقان آیات خدا



استحكام يافتن آيات (وحی به انبیا)، از سوى خدا به گونه‌اى غير قابل نفوذ براى شیطان:
«و ما أرسلنا من قبلك من رسول و لا نبىّ إلّاإذا تمنّى‌ ألقى الشيطان فى أمنيّته فينسخ اللَّه ما يلقى الشيطان ثمّ يحكم اللَّه ءايته ...؛ما پیش از تو هیچ رسول یا نبیی را نفرستادیم مگر آنکه چون به خواندن آیات مشغول شد شیطان در سخن او چیزی افکند. و خدا آنچه را که شیطان افکنده بود نسخ کرد، سپس آیات خویش را استواری بخشید. و خدا دانا و حکیم است.»

۲ - تبدیل آیات خدا



بنی‌اسرائیل، تبدیل و تحريف‌كنندگان آيات الهى:
«سل بنى‌اسرائيل كم ءاتينهم من ءاية بيّنة و من يبدّل نعمة اللَّه ...؛ از بنى اسرائيل بپرس:" چه اندازه نشانه‌هاى روشن به آنها داديم؟" (ولى آنان، نعمتها و امكانات مادى و معنوى را كه خداوند در اختيارشان گذاشته بود، در راه غلط به كار گرفتند.) و كسى كه نعمت خدا را، پس از آنكه به سراغش آمد، تبديل كند (و در مسير خلاف به كار گيرد، گرفتار عذاب شديد الهى خواهد شد) ....»
نعمت خدا در اين آيه مى‌تواند اشاره به آيات الهى باشد، و تبديل آن همان تحريف آن است. مقصود از «تبديل» شايد تحريف حقايق دينى باشد.

۲.۱ - كيفر تبديل آيات خدا


تبديل و تحریف آيات خدا، درپى‌دارنده عذابى شديد:
«سل بنى‌اسرائيل كم ءاتينهم من ءاية بيّنة و من يبدّل نعمة اللَّه ... فإنّ اللَّه شديد العقاب؛ از بنى اسرائيل بپرس:" چه اندازه نشانه‌هاى روشن به آنها داديم؟" (ولى آنان، نعمتها و امكانات مادى و معنوى را كه خداوند در اختيارشان گذاشته بود، در راه غلط به كار گرفتند.) و كسى كه نعمت خدا را، پس از آنكه به سراغش آمد، تبديل كند (و در مسير خلاف به كار گيرد، گرفتار عذاب شديد الهى خواهد شد) كه خداوند شدید العقاب است.»

۳ - توطئه عليه آيات خدا



توطئه و كوشش عليه آيات الهى، سبب گرفتارى به عذاب:
۱. «و الذين سعوا فى ءايتنا معجزين أولئك أصحب الجحيم؛و آنها كه (براي تخريب و محو) آيات ما تلاش كردند و چنين مي‌پنداشتند كه مي‌توانند بر اراده حتمي ما غالب شوند اصحاب دوزخ ند.»
۲. «و الذين سعو فى ءايتنا معجزين أولئك لهم عذاب من رجز أليم؛كساني كه سعي در (تكذيب) آيات ما داشتند و گمان كردند مي‌توانند از حوزه قدرت ما بگريزند عذابي بد و دردناك خواهند داشت.»
۳. «و الذين يسعون فى ءايتنا معجزين أولئك فى العذاب محضرون؛ما در هيچ شهر و دياري پيامبري انذار كننده نفرستاديم مگر اينكه مترفين آنها (همانها كه مست ناز و نعمت بودند) گفتند: ما به آنچه شما فرستاده شده‌ ايد.»

۴ - روشنگری آيات خدا



آيات خدا، آياتى روشنگر و بصیرت‌ آفرين:
۱. «و جعلنا اليل و النهار ءايتين فمحونا ءاية اليل و جعلنا ءاية النهار مبصرة ...؛ما شب و روز را دو نشانه توحيد و عظمت خود) قرار داديم سپس نشانه شب را محو كرده و نشان روز را روشني بخش ‌ ساختيم....»
۲. «و ما منعنا أن نرسل بالأيت ... و ءاتينا ثمود الناقة مبصرة ...؛هيچ چيز مانع ما نبود كه اين معجزات (درخواستي بهانه جويان) را بفرستيم... (از جمله) ما به (قوم) ثمود ناقه داديم (معجزاتي) كه روشنگر بود....»
۳. «و لقد أنزلنا إليكم ءايت مبيّنت ...؛ما بر شما آياتي فرستاديم كه حقايق بسياري را تبيين مي‌كند ....»
۴. «لقد أنزلنا ءايت مبيّنت ...؛ما آياتي فرستاديم كه حقايق بسياري را تبيين مي‌كند ....»
۵. «فلمّا جاءتهم ءايتنا مبصرة ...؛و هنگامي که آيات روشني بخش ما به سراغ آنها آمد ....»
۶. «رسولا يتلوا عليكم ءايت اللَّه مبيّنت ...؛رسولي به سوي شما فرستاده كه آيات روشن الهي را بر شما تلاوت مي‌كند....»

۴.۱ - روشنگر حقانیت خدا


آیات آفاقی و انفسی خدا، روشنگر حقّانيت خدا براى مردم:
«سنريهم ءايتنا فى الأفاق و فى أنفسهم حتّى‌ يتبيّن لهم أنّه الحقّ ...؛به زودي نشانه‌ هاي خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان مي‌دهيم تا آشكار گردد كه او حق است....»

۵ - عناوین مرتبط



آیات آفاقی (قرآن)، آیات انفسی (قرآن)، آیات خدا در بنی‌اسرائیل (قرآن)، ارائه آیات خدا (قرآن)، ارزش آیات خدا (قرآن)، استکبار در برابر آیات خدا (قرآن)، استهزای آیات خدا (قرآن)، اشراف و آیات خدا (قرآن)، اعراض از آیات خدا (قرآن)، اکثریت و آیات خدا (قرآن)، انبیاء و آیات خدا (قرآن)، بدکاران و آیات خدا (قرآن)، بندگان و آیات خدا (قرآن)، بهره‌گیری از آیات خدا (قرآن)، تبیین آیات خدا (قرآن)، تبعیت از آیات خدا (قرآن)، تذکر آیات خدا (قرآن)، تعقل در آیات خدا (قرآن)، تکذیب آیات خدا (قرآن)، تلاوت آیات خدا (قرآن)، تهمت جادو به آیات خدا (قرآن)، جادوگران فرعون و آیات خدا (قرآن)، حواریون و آیات خدا (قرآن)، دهریون و آیات خدا (قرآن)، روشنی آیات خدا (قرآن)، سوداگری با آیات خدا (قرآن)، صالحان و آیات خدا (قرآن)، طغیانگران و آیات خدا (قرآن)، ظالمان و آیات خدا (قرآن)، ظلم به آیات خدا (قرآن)، عالمان و آیات خدا (قرآن)، غفلت از آیات خدا (قرآن)، فاسقان و آیات خدا (قرآن)، فراموشی آیات خدا (قرآن)، فرعون و آیات خدا (قرآن)، فرعونیان و آیات خدا (قرآن)، فهم آیات خدا (قرآن)، قارون و آیات خدا (قرآن)، قوم ثمود و آیات خدا (قرآن)، قوم عاد و آیات خدا (قرآن)، قوم نوح و آیات خدا (قرآن)، کفر به آیات خدا (قرآن)، گمراهان و آیات خدا (قرآن)، متکبران و آیات خدا (قرآن)، متنعمان و آیات خدا (قرآن)، مجادله در آیات خدا (قرآن)، مسرفان و آیات خدا (قرآن)، مشرکان و آیات خدا (قرآن)، مکر در آیات خدا (قرآن)، مؤمنان و آیات خدا (قرآن)، نزول آیات خدا (قرآن)، نسخ آیات خدا (قرآن)، نقش آیات خدا (قرآن)، یقین به آیات خدا (قرآن)، یهود و آیات خدا (قرآن).

۶ - پانویس


 
۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۳.    
۲. حج/سوره۲۲، آیه۵۲.    
۳. بقره/سوره۲، آیه۲۱۱.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲، ص۸۹.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲، ص۹۰.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۵۴۰.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۲۱۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲، ص۸۹.    
۹. حج/سوره۲۲، آیه۵۱.    
۱۰. سبأ/سوره۳۴، آیه۵.    
۱۱. سبأ/سوره۳۴، آیه۳۴.    
۱۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۱۲.    
۱۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۵۹.    
۱۴. نور/سوره۲۴، آیه۳۴.    
۱۵. نور/سوره۲۴، آیه۴۶.    
۱۶. نمل/سوره۲۷، آیه۱۳.    
۱۷. طلاق/سوره۶۵، آیه۱۱.    
۱۸. فصلت/سوره۴۱، آیه۵۳.    


۷ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۴۱۹، برگرفته از مقاله «آیات خدا».    


رده‌های این صفحه : آیات الهی | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.